ویسکومتر و انواع آن :

ویسکومتر یکی از تجهیزات آزمایشگاهی است که در آزمایشگاه ها برای اندازه گیری میزان ویسکوزیته مایعات استفاده می شود. البته لازم است بدانید که به منظور اندازه گیری موادی که ویسکوزیته آنها با جریان یافتن تغییر می کند از ابزار ویژه ای به نام رئومتر استفاده می گردد.

در حالت کلی در یک ویسکومتر دو حالت ممکن است رخ دهد:
حالت اول : مایع ویسکوز ساکن بوده و یک جسم جانبی در داخل آن ( ابزار اندازه گیری ویسکوزیته ) حرکت می کند و یا وسیله اندازه گیری ویسکوزیته ساکن بوده و سیال ویسکوز حرکت می کند. نیروی کششی که باعث به وجود آمدن حرکت نسبی سیال نسبت به سطح می شود می تواند به عنوان عاملی برای اندازه گیری ویسکوزیته استفاده شود. حالت جریان باید به گونه ای باشد که عدد رینولدز تا حدی کوچک شود که بتوان جریان را آرام فرض نمود. در دمای 20 درجه سلسیوس ویسکوزیته آب 1.002mpa.s است و ویسکوزیته جنبشی آن (نسبت ویسکوزیته با دانسیته) برابر با 1.0038mm2/s است.

لازم به ذکر است مقادیر گفته شده برای کالیبراسیون ویسکوزیمتر‌ها استفاده می شود.

فروش ویسکومتر با قیمت مناسب و گارانتی معتبر با شرکت ماهان تجهیز آزما

ویسکومتر های U شکل (U-tube viscometers):

این نوع ویسکومتر ها رو اکثرا به افتخار ویلیام استوالد (Wilhelm Ostwald) به ویسکومتر استوالد (Ostwald viscometers) نیز شناخته شده که به آنها ویسکومتر های شیشه ای مویین نیز گفته می شود.

از انواع دیگر این ویسکومتر ها می توان به ویسکومتر های آبلهود (Ubbelohde viscometer) اشاره کرد. اصولا این نوع ویسکومتر از یک لوله شیشه ای U شکل که به طور عمودی و در یک حمام کنترل دما قرار گرفته تشکیل شده است. در یک طرف این لوله یک مقطع عمودی با قطر باریک که به طور کاملا دقیق اندازه گیری شده است قرار دارد (یک لوله مویین با قطر مشخص). در بالای این قسمت یک منطقه بر آمده قرار داشته و یک بر آمدگی دیگری نیز پایین تر از آن در سمت دیگر لوله قرار داده شده است که در زمان استفاده سیال به وسیله یک مکنده (Suction) از محفظه پایینی به محفظه بالایی کشیده می شود و سپس اجازه داده می شود تا از طریق لوله مویین به محفظه پایینی جریان پیدا کند.

دو نشانه موجود در بالا و پایین محفظه بالایی حجم مشخصی را نشان می دهند که زمان مورد نیاز تا انتقال سیال بین این دو نشانه با ویسکوزیته جنبشی متناسب است. اکثر واحد های تجاری یک فاکتور تبدیل برای این مورد تهیه می کنند که با یک مایع با مشخصات کاملا معین (مثلا آب مقطر) کالیبره می شود.
زمان مورد نیاز برای انتقال کل سیال مورد آزمایش از محفظه بالایی به پایینی که بین دو شاخص محفظه بالایی قرار گرفته است به دقت اندازه گرفته شده و با ضرب زمان محاسبه شده در ضریب تبدیل ویسکومتر به مقدار ویسکوزیته جنبشی سیال دست پیدا کنیم. به دلیل تاثیر دما در ویسکوزیته سیل این ویسکومتر ها اغلب در یک دمای ثابت و در داخل یک حمام آب قرار می گیرند.
این گونه ویسکومتر ها اغلب به صورت ویسکومتر هایی با جریان مستقیم و یا معکوس تقسیم بندی می شوند.
ویسکومتر های جریان معکوس دارای یک مخزن در قسمت بالای نشانه ها هستند ولی در ویسکومتر های با جریان مستقیم این مخزن در زیر شاخص ها قرار دارد. نوعی از ویسکومتر ها هم وجود دارند که به صورت ترکیبی از دو ویسکومتر ذکر شده هستند که برای اندازه گیری ویسکوزیته مواد کدر (مات) یا مواد لکه زا (آلاینده) طراحی شده اند.

به عبارت دیگر سیال دیواره را آلوده می کند و شناسایی عبور کل سیال بین دو شاخص و در نتیجه اندازه گیری زمان دقیق را غیر ممکن می سازد. ویسکومتر ترکیبی این اجازه را به اپراتور می دهد که به جای اندازه گیری زمان تخلیه سیال بین دو شاخص مخزن بالا زمان پر شدن مخزن پایینی را اندازه گرفته و این امر تا حد زیادی از خطای ویسکومتری می کاهد.

ویسکومتر های سقوطی (Falling sphere viscometers) :

اساس ویسکومتر های سقوطی طبق قانون استوکس (Stokes’ law) است. چنانچه سیال به صورت استاتیک در داخل یک لوله عمودی شیشه ای قرار داشته باشد اجازه می دهیم یک شار فلزی کوچک که اندازه و دانسیته آن مشخص است در داخل سیال سقوط کند . اگر شما بتوانید سرعت سقوط شار ( مدت زمان لازم برای عبور شار از میان دو شاخص) را به درستی ثبت کنید (برای راحتی کار و دقت بالا می توان از حسگر های الکترونیکی برای این کار استفاده نمود.) با در دست داشتن سرعت شار، اندازه و دانسیته شار و دانسیته سیال مورد نظر می توان از قانون استوکس برای محاسبه ویسکوزیته سیال استفاده نمود.

بایستی یک سری از گلوله های فلزی با اندازه های متفاوت برای بالا بردن دقت محاسبات استفاده شوند. در آزمایش ها معمولا از گلیسیرین به عنوان سیال استفاده می شود که دانشجویان با استفاده از تکنیک مذکور ویسکوزیته آن را محاسبه می نمایند اما می توان از انواع روغن ها و یا مواد پلیمری برای این کار استفاده کرد.

ویسکومترهای لرزشی (Vibrational viscometers):

اساس کار ویسکومتر های لرزشی اندازه گیری میزان کاهش نوسانات الکترومغناطیسی لرزاننده هنگام لرزش در داخل سیال مورد آزمایش است. لرزاننده معمولا به صورت دورانی یا ارتعاشی کار می کنند .هر قدر ویسکوزیته سیال بالا باشد به همان میزان هم میزان افت لرزش های ایجاد شده توسط لرزاننده بیشتر خواهد بود.
میزان کاهش ارتعاشات لرزاننده می تواند با یکی از روش های زیر اندازه گزفته شود:
1. اندازه گیری مقدار انرژی لازم برای ثابت نگه داشتن دامنه ارتعاشات نوسانگر در یک دامنه ارتعاشی مشخص. در این روش باید متذکر شد در سیالاتی با ویسکوزیته بالا انرژی بیشتری برای ثابت ماندن دامنه ارتعاشی نوسانگر باید صرف شود.
2. اندازه گیری زمان لازم برای توقف کامل نوسانگر بعد از خاموش شدن آن. در این روش باید یادآور شد که زمان لازم برای توقف نوسانگر با ویسکوزیته سیال متناسب بوده و هر اندازه ویسکوزیته بالا باشد مدت زمان لازم برای توقف نوسانگر نیز کمتر خواهد بود.
3. اندازه گیری فرکانس نوسانگر به صورت تابعی از کنش وارد شده به سیال و واکنش سیال نسبت به آن . که در این روش هم سیالاتی با ویسکوزیته بالا به نسبت تغییر فرکانس بیشتری هنگام تغییر فاز از خود نشان می دهند.
نتیجه ارائه شده توسط دستگاه های سنجش ویسکوزیته با روش ارتعاشی به دلیل عدم اندازه گیری تنش سطحی (shear field) برای اندازه گیری ویسکوزیته سیالاتی که رفتار جریانی آن برای کاربر نامشخص است نمی تواند قابل اطمینان باشد.
ویسکومتر های لرزشی برای اندازه گیری ویسکوزیته در طی فرآیندهای صنعتی به کار می رود.
در این گونه ویسکومتر ها سنسور به میله نوسانگر متصل می گردد . تغییرات دامنه نوسانگر با ویسکوزیته سیالی که بخش لرزاننده ویسکومتر را می پوشاند متناسب است. این روش برای اندازه گیری ویسکوزیته سیالات ژلاتینی و سیالاتی با ویسکوزیته بالا (بالای 1000pa.s) به کار برده می شود. در حال حاضر به علت کارایی بالای این ویسکومتر ها صنایع تمام توجه خود را معطوف استفاده بهینه از این نوع ویسکومتر ها نموده و سعی در افزایش دقت و کارآیی این نوع دارند.
این نوع از ویسکومتر ها بسیار محکم بوده و تمام اجزای آن از مقاومت بالایی برخوردارند و فقط قسمت حساس آنها حسگر کوچک تعبیه شده در بخش لرزاننده است. به همین دلیل می توان ویسکوزیته انواع مواد مختلف مخصوصا سیالات اسیدی را با این نوع ویسکومتر اندازه گیری کرد به شرط آن که یا سیال را در داخل یک پوشش مخصوص قرار داد و یا حسگر را از مواد مقاوم در برابر اسید ساخت که می توان به 316L, SUS316, Hastelloy, or enamel اشاره کرد.

ویسکومترهای دورانی (Rotation viscometers) :

این نوع ویسکومتر ها بر اساس اندازه گیری مقدار گشتاور لازم برای به چرخش در آوردن یک جسم خارجی در داخل سیال کار می کنند که می تواند راهی برای اندازه گیری ویسکوزیته سیال باشد.
به عنوان مثال ویسکومتر های بروکفیلد(Brookfield-type) بر اساس اندازه گیری مقدار گشتاور لازم برای چرخش یک دیسک با سرعتی مشخص در داخل سیال کار می کنند.
در ویسکومتر های Cup and bob مقدار مشخصی از سیال در داخل مخزن مخصوصی ریخته شده و گشتاور لازم برای چرخش یک دیسک در داخل سیال با یک سرعت مشخص به دقت اندازه گیری شده و گراف های آن ترسیم می شوند.
در کل دو نوع مشخص از این نوع ویسکومتر ها به کار گرفته می شوند که با نام های تجاری ”Couetteو “Searle” شناخته شده و اختلاف آنها در چرخش فنجانی و شاغولی است. دوران فنجانی در بسیاری از موارد بر دوران شاغولی برتری دارد زیرا در این روش امکان کنترل جریان های گردابی بهتر رخ می دهد. اما در این روش ثابت نگه داشتن دمای سیال تا حد زیادی دشوار است.

ویسکومترهای استابینگر (Stabinger viscometer):

با تغییر ویسکومترهای نوع چرخشی (Couette rotational viscometer) و ساخت این نوع ویسکومتر ها به دقت بسیار بالایی در اندازه گیری ویسکوزیته جنبشی سیال می توان دست پیدا کرد. سیلندر داخلی ویسکومتر های استابینگر(Stabinger Viscometer) گودتر و نسبت به ویسکومتر های نوع قبلی سبک تر طراحی شده اند. به همین دلیل به آسانی در داخل نمونه شناور می گردند و به دلیل نیروی گریز از مرکز دقیقا در بخش مرکزی قرار می گیرند. اندازه گیری سرعت و گشتاور در این نوع ویسکومتر با اندازه گیری چرخش میدان مغناطیسی و حرکات گردابی و بدون هیچ گونه تماس مستقیمی صورت می گیرد. که این امر دقت فوق العاده 50pN.m و دامنه وسیع سنجش 0.2 to 20,000 mPa·s را برای این نمونه امکان پذیر نموده است.
قابل ذکر است که این نوع ویسکومتر برای اولین بار توسط Anton Paar GmbH در سال 2000 معرفی گردید که این ویسکومتر به افتخار دکتر استابینگر(Dr. Hans Stabinger.) به این نام نامیده شد.

در این مقاله سعی داریم تا درباره ” کاربرد حمام التراسونیک ” اطلاعات کاملی به شما ارائه دهیم. می توانید بهترین حمام های التراسونیک را با نازلترین قیمت و گارانتی معتبر از ماهان تجهیز آزما بخواهید.

همانطور که در مقاله ” حمام التراسونیک ” گفتیم ، التراسونیک عبارت است از کاربرد امواج مکانیکی – صوتی با فرکانسی بالاتر از حد شنوایی انسان.

یکی از کاربردهای مهم امواج التراسونیک استفاده از ضربه ناشی از کاویتاسیون ایجاد شده توسط آن در فرآیند شستشوی التراسونیک می باشد. اصول کلی این روش مبتنی بر غوطه وری قطعات مورد نظر در یک مایع واسطه می باشد که این مایع توسط یک مولد امواج التراسونیک با فرکانس و شدت بسیار بالایی مرتعش شده و هنگامی که کاویتاسیون به وجود آمده عمل شستشو و پاک کردن قطعه را انجام می دهد.

استفاده از امواج مافوق صوت بدلیل خواصی که دارند بعضاً کاربردهای متنوع و جالبی دارند. دستگاه پاک کننده التراسونیک با استفاده از امواج ما فوق صوت ذرات چربی و آلودگی هایی را که روی سطح جسم قرار گرفته جدا کرده و جسم را پاک می کند.

یک سیستم پاک کننده التراسونیک شامل ۳ قسمت اصلی است: منبع تغذیه، ترانسدیوسر (پیزوالکتریک) و محفظه. اعمال سیگنال ورودی از منبع تغذیه به یک پیزوالکتریک باعث ارتعاش آن شده و انتقال این نوسان ازجداره محفظه به مایع درون آن می تواند مولکول های مایع را تحت تاثیر قرار داده و پدیده کاویتاسیون را به وجود آورد. کاویتاسیون نتیجه ضربان در فرایند شستشو التراسونیک است که با تغییر فرکانس ورودی منبع تغذیه پدیدار شده و می تواند تاثیرات مختلفی روی جسم مورد شستشو بگذارد.

تمامی محصولات حمام التراسونیک ما را می توانید در اینجا ببینید : حمام التراسونیک

دستگاه حمام تمیزکننده مافوق صوت که با نام های حمام شستشوی اولتراسونیک یا کلینر ازمایشگاهی هم شناخته می شود به منظور جرم گیری و شستشوی انواع قطعات بکار می­رود. این عمل با غوطه ور ساختن قطعات مورد نظر در محلول پاك كننده داخل مخزن دستگاه، صورت مي گیرد. امواج اولتراسونیك توسط نوسان ساز پیزو الکتریك تولید و در داخل محلول انتشار یافته و با ایجاد پدیده كاویتاسیون، نیروی لازم جهت جرم­گیری و شستشو حتي در ریزترین منافذ و نقاط غیر قابل دسترس، به قطعه مورد نظر منتقل مي شود.

پدیده كاویتاسیون در دستگاه­های التراسونیك كلینر بر اثر عبور امواج مافوق صوت در داخل مایع ایجاد می­شود. این دستگاه قابلیت گرم کردن آب تا دمای ۸۰ درجه را دارا می­باشد و مجهز به تایمر جهت تنظیم زمان خاموش شدن می‌­باشد.

کاربرد حمام های شستشوی التراسونیک :

از نمونه کاربردهای حمام التراسونیک می توان به موارد زیر اشاره کرد :

بخشهای مختلف جراحي، جهت شستشوی مطمئن تجهیزات اطاق عمل، ابزارهای دندانپزشکي، جهت شستشوی مته ها و لوازم كار، آندوسکوپي، جهت شستشوی دستگاه آندوسکوپي

قابلیت های حمام التراسونیک :

• تمیز كردن مطمئن و كامل

• حفاظت در مقابل خوردگي

• تمیز كردن نقاط غیر قابل دسترس

سانتریفیوژ دستگاهی است که با استفاده از نیروی گریز از مرکز، اجزای یک محلول را که دانسیته ­های مختلفی دارند را از هم جدا می­ کند. سانتریفیوژ یکی از تجهیزات آزمایشگاهی پرکاربرد است که برای جدا سازی سرم ، تهیه ته نشین ادرار ، تهیه فیلترهای فاقد پروتئین و سایر موارد از آن استفاده می­ شود.

به عبارت دیگر ، سانتریفیوژها دستگاهی هستند که برای چرخاندن مواد با سرعت بالا استفاده می شود. دانشمندان معمولاً دستگاه سانتریفیوژ را برای جداسازی ذرات جامد از مایع یا تقسیم مخلوط مایعات به اجزای مختلف آن به کار می گیرند.

روش کار به این صورت است که مخلوط را درون لوله ای به گونه ای قرار می دهند که با چرخیدن دستگاه، به طرف خروج از مرکز حرکت کرده و به حالت افقی قرار می گیرند. به این صورت که نیروی گریز از مرکز می خواهد که مخلوط را برخلاف مرکز سانتریفیوژ براندو از این نقطه دور کرده و ذرات یا مایع سنگین تر بیشتر به سمت بیرون (یا ته مخلوط) رانده شوند. زمانی که سانتریفیوژ متوقف می شود، مواد به همین حالت غیر مخلوط باقی می مانند. خون و سایر نمونه های بیولوژیکی را معمولاً به وسیله دستگاه سانتریفیوژ جدا می کنند.

فروش سانتریفیوژ با قیمت مناسب و گارانتی معتبر با ماهان تجهیز آزما

سانتریفیوژها برای جدا کردن ذرات از محیط مایع به وسیله رسوب دادن آنها مورد استفاده قرار می ­گیرند. اساس فیزیکی جداسازی اعمال نیروی گریز از مرکز بر ذرات در حال دوران است که با شعاع میدان دوران و سرعت دوران نسبت مستقیمی دارد. ذرات سنگین­ تر زودتر رسوب کرده و سایر ذرات برحسب وزن مخصوص خود رسوب می­ کنند. سانتریفیوژی که شعاع کمتری داشته باشد، باید نسبت به سانتریفیوژی که شعاع بیشتری دارد، با سرعت بیشتری چرخیده تا همان نیروی سانتریفیوژ نسبی را به وجود آورد.

هرچه شعاع چرخش یک سانتریفیوژ بیشتر باشد، سرعت ته ­نشین شدن ذرات نیز بیشتر می شود. سانتریفیوژ کردن بر مبنای نیروی گریز از مرکز، دوران حول یک نقطه ثابت و وارد کردن فشار بر روی فازهای مختلف یک مخلوط انجام می­ شود. مخلوط مذکور می ­تواند به شکل گاز، مایع و یا ترکیبی از هر دو باشد.

سانتریفیوژهای آزمایشگاهی ، دستگاه هایی هستند که به کمک نیروی چرخش دورانی الکتروموتور باعث ته­ نشین شدن مواد مختلف یک مخلوط یا محلول بر مبنای اختلاف وزن مولکولی آنها می­ شود. اگر این دستگاه مجهز به شاخک­ های نگه­دارنده لوله باشد، آن را سانتریفیوژ معمولی و اگر مجهز به دیسک یا صفحه دایره ­ای شکل مخصوص جاگذاری لوله­ های موئین باشد آن را سانتریفیوژ میکرو یا هماتوکریت گویند.

بنابراین مبنای اصلی سانتریفیوژ اصل گریز از مرکز است. در حقیقت سانتریفیوژ به کمک نیروی گریز از مرکز، ذرات سوسپانسیون را از مایع آن جدا می کند. همچنین می­ تواند سبب جداسازی دو مایع با تراکم مختلف شود. این مایعات می­ توانند مایعات بدن باشند مانند خون ، سم و ادرار.

 انواع سانتریفیوژها

1. سانتریفیوژهای زاویه ثابت :

در سانتریفیوژهای زاویه ثابت، لوله­ ها در یک زاویه ثابت قرار گرفته و با همین زاویه چرخیده و به سرعت بالایی هم می ­رسد. به گونه ای که head در زاویه ای بین 40-25 درجه ثابت قرار می گیرد( مثل سروفیوژ ). در این نوع سانتریفیوژ ، رسوب به ­صورت مورب در دیواره لوله قرار گرفته و از نوع رسوب loose است.

2. سانتریفیوژهای افقی:

سانتریفیوژهای با جا لوله ­ای متحرک که سبب چرخش لوله­ ها و تغییر موقعیت آنها از عمودی به افقی می­ گردد. در این نوع سانتریفیوژ رسوب در ته لوله packed  و محکم است و رسوب از نوع Firm است.

هنگام کار با سانتریفیوژها به دلیل حرکت موتور آن، سبب تولید حرارت شده و به ازای هر 10 دقیقه سانتریفیوژ ، دمای داخل آن تا 5 درجه سانتیگراد افزایش می یابد. به وجود آمدن حرارت بستگی به دور (rpm)، زمان چرخش و طرح قسمت چرخنده (rotor) دارد. این افزایش حرارت سبب همولیز و تبخیر نمونه یا محلول­ها می­ شود، برای سانتریفیوژ کردن موادی که نسبت به افزایش دما حساسند، توصیه می­ شود از سانتریفیوژ یخچال­ دار استفاده شود. ( مثل فرآورده های خونی blood product و آزمایش RIM )

3. اولترا سانتریفیوژها :

 نوعی از سانتریفیوژ است که جزء دسته Fixed Angles است. سرعت آنها بسیار بالاست ، مثلاً 200,000 rpm .  برای جدا کردن لیپوپروتئین­ ها و رسپتور اسی (receptor assay ) ضمائم سلولی و رفع کدورت سرم­ های کدر، برای اندازه­ گیری الکترولیت­ ها و سایر تست­ها از این نوع سانتریفیوژ استفاده می­ شود.

نکات لازم در موقع کار با سانتریفیوژها

1. سانتریفیوژ را بایستی کاملا صاف و افقی قرار داد تا دستگاه در صورت عدم تعادل در حین کار حرکت نکند. سانتریفیوژ باید روی سطح محکم و صاف قرار گیرد.
2. به مسئله بالانس یا همان توازن دقت کنید. اندازه، وزن، شکل و حجم محلول در لوله­ های روبروی هم یکسان و مشابه باشد. اگر تعداد لوله فرد است، از لوله ای که درون آن آب است استفاده نمایید. بالانس، عمر دستگاه را افزوده و زغال دیرتر خراب می­ شود.
3. سانتریفیوژهای میکرو و هماتوکریت نیازی به رعایت موازنه ندارند، زیرا وزن موتور بسیار بیشتر از وزن و محتویات لوله ­های موئینه است و اثر وزن یک لوله موئینه بسیار ناچیز و قابل چشم ­پوشی است.
4. بعد از استفاده از دستگاه، جا لوله ­ای را شسته و خشک کنید.
5. تمیز کردن روزانه سانتریفیوژ و ضد عفونی آن با گلوتار آلدئید 1% توصیه می ­شود.
6. برس­ ها، زغال و سایر قسمت­های دستگاه هر 3 ماه یک بار کنترل شده و در صورت لزوم عوض شوند.
7. پیچ تنظیم سرعت سانتریفیوژ باید به آرامی چرخانده و زیاد شود.
8. هنگام شنیدن صدای ناهنجار یا لرزش غیر­عادی سریعا سانتریفیوژ را خاموش کنید.
9. قسمت­های زنگ ­زده، خورده شده را تراشیده و با گازوئیل تمیز کرده و رنگ­ آمیزی کنید.
10. بعد از شکستن یا ریختن نمونه در سانتریفیوژ سریعا آن را خاموش کنید. پنجره ­ها را باز کرده، 15 دقیقه اتاق را ترک کنید ( تا آئروسل­های بزرگ ته ­نشین و با هوا رقیق شوند ) سپس با ماسک و دستکش با ماده ضد عفونی مناسب آن را تمیز و ضدعفونی کنید ( گلوتار آلدئید 1% )
11. به هیچ وجه با درب باز سانتریفیوژها را روشن نکنید. تا دو دقیقه پس از توقف کامل سانتریفیوژ، درب آن را باز نکنید. سانتریفیوژهای دارای درب قفل ­دار توصیه می­ شوند.
12. از سرعت بیش از حد لزوم استفاده نکنید.

 کاربرد سانتریفیوژها

1. جدا سازی دو محلول از هم
2. تهیه فیلترهای فاقد پروتئین ( صاف شده )
3. جدا سازی ذرات از محلول بر مبنای وزن مخصوص
4. تهیه سدیمان ( ته­ نشین ) کامل ادرار و سیتولوژی مایعات دیگر بدن
5. جدا سازی سرم و پلاسما از گلبول­ ها

 تقسیم ­بندی انواع سانتریفیوژ :

الف – تقسیم ­بندی براساس سرعت:

1. سانتریفیوژهای با دور بالا
2. سانتریفیوژهای با دور پایین
3. اولترا سانتریفیوژها

در سانتریفیوژهای با دور بالا، سرعت دور تند بین 24000-21000 rpm تا حداکثر 30000 rpm  است. از این سانتریفیوژها بیشتر برای تهیه فرآورده ­های خونی استفاده نموده که همگی یخچال ­دار هستند. دو نوع سانتریفیوژ با دور بالا وجود دارد:

• سانتریفیوژهای کم ظرفیت
• سانتریفیوژهای پر ظرفیت

سانتریفیوژهای کم ظرفیت مدل Discrete Sampling می­ توانند میکروارگانیسم ­ها، سلول­ ها، ویروس ­ها را جدا نمایند. سانتریفیوژ پرظرفیت مدل Continuos Flow برای جداسازی مخمرها، باکتری­ها و ویروس­ها از محیط کشت، پروتئین­ها و باکتریوفاژها از نمونه­ های رقیق شده کاربرد دارند.

در سانتریفیوژهای با دور پایین، دور دوران بین 6000 – 2000 rpm  تا حداکثر 8000 rpm  بوده و در هر دو نوع سانتریفیوژهای یخچال­ دار و بدون یخچال موجود می­ باشند. از این نوع بیشتر برای سانتریفیوژ کردن سلول­های خونی یا ذرات حجیم استفاده گردیده و برای جداسازی ذرات ریز سرعت آنها کافی نیست.

در اولترا سانتریفیوژها معادل 100000 – 75000 rpm  تا حداکثر 120000 rpm است. اولترا سانتریفیوژها برای تفکیک مواد تشکیل­ دهنده سلولی کاربرد داشته که همگی دارای یخچال می­ باشند. زیرا در دورهای بالا اصطکاک هوا سبب گرم شدن دستگاه گردیده و در نتیجه سبب  تخریب پروتئین­ ها خواهد شد. اولتراسانتریفیوژها به طور معمول در مراکز تحقیقاتی استفاده می­ شوند.

سانتریفیوژ مدل DM0412 

سانتریفیوژ مدل DM0412S

اجزای دستگاه سانتریفیوژها

1. موتور الکتریکی
2. روتور یا هد سانتریفیوژ
3. تایمر
4. شافت
5. سر روتور
6. کلید خاموش و روشن کردن دستگاه
7. ترمز ( Brake ) که دور عکس می­زند.
8. کنترل کننده سرعت ( Potentiometer )
9. Tachometer (سرعت­ سنج) که دور سانتریفیوژ را نشان می ­دهد.

روتور که لوله های حاوی نمونه را در آن قرار می ­دهند با سرعت تنظیم شده توسط موتور چرخیده و ممکن است از جنس استیل، برنز و یا حتی پلاستیک باشد.

انواع سانتریفیوژهای موجود در آزمایشگاه­ ها

1. سانتریفیوژهای سایتولوژی

از این نوع سانتریفیوژ برای قرار دادن سلول­های موجود در یک مایع روی اسلاید میکروسکوپ به کار می رود. کاربر هنگام استفاده ظرف مخصوص نمونه، صفحه فیلتر و یک اسلاید را کنار هم قرار می­ دهد. سپس همگی را در داخل روتور گذاشته مایع مورد نظر را در ظرف مخصوص نمونه قرار داده و دستگاه را روشن می­ کند. بعد از فعال شدن دستگاه، مایع با فشار در تماس با مجموعه فیلتر / اسلاید قرار می ­گیرد.

معمولاً سانتریفیوژها با دور 4000 – 200 rpm  کار کرده و زمان سانتریفیوژ 99-1 دقیقه متغیر است.

2. سانتریفیوژهای میکروهماتوکریت

سانتریفیوژ میکروهماتوکریت با استفاده از نیروی گریز از مرکز هماتوکریت خون ( نسبت حجم یاخته­ های سرخ به کل حجم خون ) را مشخص می ­کند. این نوع سانتریفیوژها دارای روتوری می­ باشند که لوله­ های موئین حاوی نمونه به صورت افقی روی آن قرار می­ گیرند. بعد از انجام سانتریفیوژ با استفاده از یک صفحه درجه­ بندی شده، مقدار هماتوکریت بدست می ­آید.

3. میکرو سانتریفیوژها

از این نوع سانتریفیوژها برای نمونه­ های با حجم کم غالباً کمتر از 1.5 ml ( مانند نمونه ­های گرفته شده از اطفال ) استفاده می ­شود. میکرو سانتریفیوژها در مدل­های با دور پایین و دور بالا ساخته می ­شوند. در دور پایین حداکثر سرعت 13000 rpm  بوده و برای خون و سایر محصولات خونی کاربرد دارد. در مدل­های با دور بالا حداکثر سرعت به 28000 rpm  نیز رسیده و برای جمع ­آوری سلول­ها و میکرو ارگانیسم ­ها و بررسی ارگانل­ های سلولی کاربرد دارند. غالباً لوله ­هایی که در میکرو سانتریفیوژ استفاده می ­شوند ازجنس پلاستیک و یکبار مصرف بوده، دارای یک سطح مقطع مخروطی و دارای سرپوش می­ باشند.

میکرو سانتریفیوژ مدل D1008

4. سانتریفیوژهای شستشو دهنده سلول

از این نوع سانتریفیوژ برای شستشو، دکانته کردن، مخلوط کردن و شستشوی مجدد یاخته ­های قرمز خون قبل از آزمایشات متعددی چون  Antiglobulin استفاده می ­شود.